Несаюзная валюта. Пра слова „талер“. АЎДЫЁ - студзень 26, 2019
Чаму ў беларускім фальклёры пра талер толькі добрыя словы (адрозна ад рубля)? Беларусь – рамантычная краіна талераў. Дарэчы, акурат талер быў першай агульнаэўрапейскай валютай. А як ён зьвязаны з далярам?
View ArticleЧаму Тарашкевіч пісаў „пляны“ і „лёзунгі“? Пра важную рысу клясычнага...
Акуляры ж пад лямпай! — пачуўся лямант з-пад вэлюма. Беларусы бралі словы наўпрост з эўрапейскіх моваў — і таму яны зь мяккім гукам „ЛЬ“.
View ArticleРасейская, маскоўская, руская? Як называць мову ўсходніх суседзяў - люты 05,...
Як нам называць мову ўсходніх суседзяў, каб адрозьніваць яе ад «рускай»мовы Скарыны і Статутаў? Так, як называлі нашыя продкі. Тлумачу таксама, чаму «расЕйская»празь «Е».
View ArticleШто рабіць 14 лютага — любіць, кахаць, заляцацца? - люты 14, 2019
У менчукоў на вуліцы спыталі пра галоўныя ў Дзень закаханых словы. Што такое мілавацца і ці можна кахаць дранікі?
View ArticleМіжнародны дзень роднай мовы — у памяць бэнгальскіх студэнтаў. А чыя мова ў...
21 лютага — Міжнародны дзень матчынай мовы ў памяць бэнгальскіх студэнтаў, якія за сваю родную мову загінулі, але іхная ідэя перамагла. Цяпер там вучацца па-бэнгальску. А на чыю мову працуе сыстэма...
View ArticleЦі разумеюць беларусы па-ўкраінску? Вулічнае апытаньне - люты 28, 2019
Мы прасілі патлумачыць звычайныя ўкраінскія словы ды выразы — і якія супадаюць зь беларускімі, і зусім адрозныя. Вынікі трохі нечаканыя...
View ArticleПа-беларуску не «дырэктар падпісала загад», а дырэктарка! Нармальнае...
Беларускія жаночыя назвы прафэсіяў ды пасадаў былі заўсёды: акторка і арандарка, пекарка і паэтка. У расейскай ня так. Таму беларускія фэмінітывы выціскаў савецкі канцылярыт. Але цяпер словы вяртаюцца.
View ArticleШто значаць па-літоўску «юшка», «слоікас»і «кветка» - сакавік 13, 2019
Як размаўляць з касіркамі „Акропаліса“? Літоўска-беларуская трасянка ў Вільні.
View ArticleЧаму дзяржаўным гімнам БНР стаў ваяцкі марш «Мы выйдзем шчыльнымі радамі»? -...
Бо ў ім усе дзеясловы незалежнага стану, першай асобы і валявога актыўнага дзеяньня. Беларусы нікога ня ўпрошваюць і ня плачуць. Мы выйдзем шчыльнымі радамі — і мы дамо адпор!
View ArticleГродна, Гародня ці Горадня. Як правільна? - сакавік 27, 2019
Традыцыйная спрэчка: як называць старое места над Нёманам? Горадня, сугучна з горадам, ці Гародня, сугучна з гародам?
View ArticleМоўныя маніпуляцыі ў школьным падручніку гісторыі - красавік 05, 2019
Моўныя штампы для прамываньня мазгоў у падручніку гісторыі для Х клясаў: айцы БНР там „буржуазныя” дзеячы, рэпрэсіі — абгрунтаваныя, наш народ — савецкі, а беларускую мову ў адным пакеце з гітлерызмам...
View ArticleЛацінка — наша пісьмо. Як і кірыліца - красавік 13, 2019
Чатыры стагодзьдзі беларусы прыстасоўвалі рымскія літары да сваіх гукаў. Ciapier łacinka — takoje samaje biełaruskaje piśmo, jak i kirylica. Чаму ж беларуская трансьлітарацыя назваў станцыяў мэтро...
View ArticleПаска і Вялікдзень: што пірог, а што сьвята - красавік 19, 2019
У беларускай мове няма „кулича“. А як назваць велікодны пірог і яйкі? Як віншаваць зь Вялікаднем? Бонус — Вячорка сьпявае валачобную песьню.
View ArticleМоўныя парады на Вялікдзень. Уваскрасеньне ці ўваскрашэньне Хрыста - красавік...
На Велікодныя сьвяты — пра важнае для хрысьціянаў слова. Яно таго ж кораня, што і крэсіва выкрасаць агонь. Але як па-беларуску найлепш — Хрыстова ўваскрасеньне, уваскрэсеньне, ускрасеньне ці...
View ArticleМай ці травень - травень 02, 2019
Адкуль у беларускай мове дзьве назвы пятага месяца? Чаму жаніцца ў маі непажадана, а ў траўні — колькі хочаце?
View Article«Георгиевская ленточка»: Адкуль, каму, за што? - травень 07, 2019
Юры — беларуская нацыянальная форма грэцкага імя Георгі. «Георгіеўская стужка»ня мае дачыненьня да сьвятога Георгія. А ці ёсьць і як выглядае Юраўская стужка? Адказ нечаканы. Па-беларуску зь Вінцуком...
View ArticleДвумоўным мусіць быць чыноўнік. А грамадзянін — ня мусіць - траўня 15, 2019
Чыноўнік вам кажа: «У нас двуязычие»? Вельмі добра, няхай пераходзіць на беларускую. У нашай мовы забралі статус адзінай дзяржаўнай, але нават цяперашні закон патрабуе ад чыноўнікаў валодаць беларускаю...
View ArticleНéма крычаць — гэта як? Адказваюць менчукі - травень 24, 2019
Выраз вобразны, але падманлівы. Бо слова «нéма» мае два процілеглыя значэньні: «маўкліва» — і зусім наадварот!
View ArticleЯк перакласьці слова Twitter - травень 30, 2019
Ці змагацца з навалай англіцызмаў у мове — кастамайзінг (гэта не для касьцей мазь!), сторытэлінг ды воркшоп? Як вымаўляць па-беларуску назвы сацыяльных сетак? Па-беларуску зь Вінцуком Вячоркам.
View ArticleУрач ці лекар? Пра беларускія назвы прафэсіяў і заняткаў - чэрвень 10, 2019
Большасьць словаў на -цель і -шчык — русізмы. «Правіцель», «вадзіцель», «балельшчык» — ім ёсьць лепшыя беларускія адпаведнікі.
View Article